دیابت یک عارضه ناشى از اختلال در تولید و یا عملکرد انسولین در بدن است. انسولین هورمون یا ماده‌اى است که در لوزالمعده (پانکراس) تولید مى‌شود و سلول‌ها را قادر مى‌سازد تا گلوکز را از خون بگیرد و براى تولید انرژى استفاده کنند
به گزارش روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت غرب کشور : 14نوامبر روز جهانی دیابت مصادف با 23 آبان می باشد. شعار امسال دیابت و خانواده است به همین مناسبت مصاحبه
ای با دکتر جهانبخش کیانی مسئول پزشکی خانواده بهداشت و درمان صنعت نفت غرب کشور
انجام شد .
بیماری
دیابت قند خون بالا چیست ؟
بیماری قند یا دیابت یکی از شایعترین بیماری‌های
متابولیکی است. علامت مشخصه آن میزان قند خون بالای 125 میلی‌گرم در دسی لیتر در
حالت ناشتا است و از دیگر نشانه‌های آن پرخوری و پرنوشی است.دیابت در اثر کاهش
تولید انسولین در بدن یا کم شدن اثر انسولین در سوخت و ساز مواد قندی حاصل می‌شود
(انسولین باعث می‌شود قند یا مهمترین منبع انرژی در بدن مورد استفاده قرار گیرد که
در لوزالمعده تولید می‌شود).
.دیابت نوع
1 (وابسته به انسولین) معمولاً قبل از 30 سالگی ظاهر می‌شود و علت آن فقدان یا
کمبود انسولین می‌باشد، اکثر این بیماران لاغر می‌باشند و نیاز به تزریق انسولین
دارند.
دیابت نوع 2 (غیر وابسه به انسولین) معمولاً در
بزرگسالی (سنین بالای 40 سال) دیده می‌شود. تقریباً 3/2 اشخاص چاق می‌باشند. در
بروز دیابت نوع 2 عوامل متعددی چون اضافه وزن و چاقی (بخصوص چاقی داخل شکمی) عدم
فعالیت بدنی، سن بالای 40 سال، رژیم غذایی نامناسب (غذای پر کالری و غیر مغذی) و
وراثت نقش دارد.
برای کنترل
دیابت چه راه هایی را پیشنهاد می کنید؟
برای جلوگیری از تغییرات قند خون، ترتیب مصرف
مواد غذائی بصورت وعده اصلی و میان وعده‌ها رعایت شود؛ بیماران قندی به جای سه بار
غذا خوردن معمولی، همان مقدار غذا را در شش بار میل نمایند. یعنی انسولین کم برای
سوزانیدن قند کمی که در مقدار غذای کم خورده شده وجود دارد، کافی باشد.
اگر قند خون بیمار کنترل نشده باشد قندهای ساده
از رژیم غذایی شخص به کلی حذف گردد.
بین 50 تا 60 درصد کل کالری روزانه از کربوهیدرات
ها باشد که بهترین نوع کربوهیدرات ها، غذاهای نشاسته‌ای پرفیبر است (قند موجود در
غذاهای خورده شده با فیبر زیاد خیلی به کندی جذب روده‌ها می‌شود) که در نان‌های
سبوس‌دار (مانند جو، سنگک) و غلات کامل یافت می‌شود
بیمارانی که در کنار رژیم غذایی قرص نیز مصرف می‌کنند
برای جلوگیری از پایین افتادن قند خون، قبل از خواب یک میان وعده (مثلاً 1 عدد
میوه) مصرف نمایند.
تا حد امکان از گوشت سفید مثل ماهی بجای گوشت
قرمز استفاده نمایند
مقدار دریافت نمک را در سطح پائین نگه دارند.
مصرف چربی‌های غذائی باید بصورت کنترل شده و به
مقدار کم باشد تا کمتر دچار بیماری‌های قلبی – عروقی شوند.
در کل روز‌های هفته همراه با رژیم غذایی مناسب،
بعد از صرف غذا ورزش متوسط یا سبک انجام شود. بطور کلی 30 دقیقه پیاده روی با سرعت
متوسط بعد از صرف غذا قند خون را تنظیم می‌کند.
استرس، اضطراب و فشار روحی را در خود کاهش دهند،
کمی آرامش فکری و استراحت داشته باشند، چون پژوهشهای اخیر دانشمندان حاکی از آن
است که یک استراحت ده دقیقه‌ای بعد از وقت صبحانه یا ناهار درکاهش قند خون
اشخاص دیابتی مؤثر می‌باشد.
برای پیشگیری
از دیابت چه برنامه های لازم است ؟
دیابت یکى از شایعترین بیمارى‌هاى خاموشی است
که تبعات جسمی، روانی و اجتماعی فراوان دارد.
تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی
اصلی ترین عامل پیشگیری از ابتلا به این بیماری است.
از این رو بیمارانی که دچار فزونی وزن می‌باشند باید از راه کاهش
انرژی دریافتی و افزایش مصرف انرژی از میزان بافت چربی اضافه بدن بکاهند؛ اشخاص
دیابتی نوع 2 باید بدانند که حتی کاهش اندک وزن، کنترل قند خون آنان را بهتر کرده
و همچنین دیگر مشکلات متابولیک آنان را نیز کاهش می‌دهد. گفتن این نکته ضروری است
که ورزش به تنهائی نمی‌تواند موجبات کاهش فراوان وزن شود مگر اینکه با کاهش
انرژی دریافتی همراه باشد. کاهش انرژی دریافتی اگر به صورت اصولی و درست انجام شود
با کاهش وتنظیم قند خون در ارتباط است.بیماران دیابتی نوع 2 برای کاهش انرژی
دریافتی نیاز به یک رژیم غذائی خاص و مناسب دارند؛ در واقع رژیم غذائی بیماران
دیابتی نوع 2 بسیار شبیه افرادی است که تحت رژیم لاغری هستند.
