حمایت‌های زیست محیطی دلیل توقف چاپ نشریه بین‌المللی پر تیراژ طب کار و محیط زیست

به گزارش روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت فارس و هرمزگان، رییس واحد آموزش و پژوهش بهداشت و درمان صنعت نفت فارس و هرمزگان در گفتگو با خبرنگار واحد روابط عمومی این مرکز در خصوص این مهم گفت و عنوان کرد: هم‌اکنون محتویات نشریه‌ی بین‌المللی طب کار و محیط زیست ( The IJOEM) در کتابخانه‌ی ملی امریکا آرشیو شده است. در مرحله‌ی اول، مقالات منتشر شده از سال 2018 تا کنون قابل رؤیت است. در مرحله‌ی بعد، طی شش ماه آینده، تمام مقالاتی که از سال 2010 در مجله چاپ شده است، در آرشیو بارگذاری شده و قابل دسترسی خواهد بود. این امر که به نشر و نگهداری محتویات مجله در سطح دنیا کمک شایانی خواهد کرد، با حمایت مدیر عامل محترم سازمان, پشتیبانی مدیریت بهداشت و درمان صنعت نفت فارس و هرمزگان و همچنین با تلاش اعضای دفتر مجله‌ی بین‌المللی طب کار و محیط زیست انجام شده است.

دکتر فرخ حبیب زاده در این باره توضیح داد: از ابتدای ژانویه‌ی 2019 بر آن شدیم تا چاپ کاغذی نشریه‌ی بین‌المللی طب کار و محیط زیست (The IJOEM) با تیراژ بالا را متوقف کنیم و فقط به چاپ تعداد معدودی از مجله اکتفا کنیم که آن هم برای آرشیو دفتر مجله و ارائه به سازمان‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی، و مرکز اسناد و مدارک و کتابخانه‌ی ملی لازم است.

سردبیر این نشریه بین المللی افزود: از مهم‌ترین دلایل برای توقف چاپ مجله با تیراژ بالا، حمایت‌های زیست محیطی برای جلوگیری از قطع بیشتر درختان و متعاقب آن هدر رفت کاغذ، کمک به کاهش آلودگی هوا و همچنین صرفه‌جویی اقتصادی برای سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت بود؛ اما از آنجا که ماندگاری مقالات در طول زمان و قابلیت دسترسی به آن‌ها از مهم‌ترین اهداف هر دفتر مجله‌ای است، به همین منظور برای ذخیره‌سازی اطلاعات و مقالات منتشره در یکی از معتبرترین مراکز آرشیو مقالات علمی دنیا اقدام نمودیم.

به گفته وی، کتابخانه‌ی ملی آمریکا (US National Library of Medicine) بخشی از مؤسسه سلامت آمریکا (US National Institute of Health)  است. بخش مهمی از این کتابخانه، یک مرکز ذخیره‌سازی اسناد الکترونیک در حوزه‌ی سلامت و علوم پزشکی، تحت عنوان PubMed Central (PMC) است.

رییس واحد آموزش و پژوهش بهداشت و درمان صنعت نفت فارس و هرمزگان اضافه کرد: این مرکز مکانی استاندارد و مطمئن جهت نگهداری مقالات علمی است که بدون دریافت هیچ هزینه‌ای اقدام به ذخیره‌سازی و نگهداری مقالات علمی معتبر منتشر شده در سطح دنیا می‌کند.

دکتر حبیب زاده گفت: در حال حاضر این پایگاه دو میلیون ونیم مأخذ دارد که شامل مقاله‌هایی از حدود ۱۵۰۰ مجله‌ی علمی مختلف در دنیاست. شرط‌های ذخیره‌سازی و آرشیو اطلاعات در این مرکز، کیفیت بالای علمی مقالات منتشر شده و مجله، که توسط متخصصین همان مرکز ارزیابی می‌شود، اجازه دسترسی آزاد به تمام مقالات، و توانایی ناشر مجله در ارائه‌ی فایل‌های مقالات در قالب خاصی است.

وی از سطح علمی مجله‌ی بین‌المللی طب کار و محیط زیست گفت و ابراز کرد: به اذعان بسیاری از مراکز علمی و فهرست‌نگاری بین‌المللی سطح علمی مجله‌ی بین‌المللی طب کار و محیط زیست بسیار خوب است و این مجله همچنین به تمام کاربران دسترسی آزاد و رایگان به تمام مقالات منتشر شده می‌دهد. بنابراین برای آرشیو مقالات در PMC کافی بود تا بتوانیم فایل‌ها را در قالب مناسب تولید کنیم. این مهم نیز خوشبختانه به همت همکاران دفتر مجله‌ی بین‌المللی طب کار و محیط زیست انجام شد.

به گفته دکتر حبیب زاده، امروزه سیاست اغلب مجلات در راستای چاپ الکترونیک پیش می‌رود، چرا که با افزایش دسترسی افراد به تلفن‌های هوشمند, تبلت، لپ‌تاپ و ...، استفاده از فایل‌های الکترونیک بسیار راحت شده است. طی سال‌های اخیر تولید انواع قالب‌های جدید فایل با قابلیت‌‌های مختلف برای استفاده در دستگاه‌های مختلف به طرز چشمگیری افزایش یافته است. بسیاری از مخاطبان مجلات علمی، بویژه جوان‌ها، در سراسر دنیا ترجیح می‌دهند به جای استفاده از فرم کاغذی نشریات، که دسترسی به آن‌ها نسبتاً مشکل و پرهزینه‌ است، از قالب‌های الکترونیک مثل pdf, ePub, HTML برای مطالعه‌ی راحت‌تر مقالات استفاده کنند.

* نشریه‌ی بین‌المللی طب کار و محیط زیستِ سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت، از ژانویه سال 2010 آغاز بکار کرده و تا به امروز مدت 10 سال است که فعالیت مستمر دارد و هم اکنون محتویات این نشریه‌ی در کتابخانه‌ی ملی آمریکا آرشیو شده است.