به مناسبت هفته اطلاع رسانی و مبارزه با ایدز

هر سال اول دسامبر (۱۰ آذرماه)به نام روز جهانی ایدز نامگذاری شده است ، در این روز جوامع با یکدیگر هم پیمان می شوند تا در امر کنترل بیماری مشارکت داشته باشند ، علیرغم گذشت چهاردهه از پاسخ دهی به اپیدمی اچ آی وی، هنوز در سراسر دنیا خدمات پیشگیری , تشخیص و مراقبت و درمان با موانع متعددی روبه رو است امسال "ارتقاء خدمات تشخیص اچ آی وی با مشارکت اجتماعی و پایان ایدز با پوشش همگانی خدمات پیشگیری، تشخیص، مراقبت و درمان" به عنوان شعار روز جهانی ایدز در نظر گرفته شده تا به عنوان یکی از اقدامات اصلی برای کنترل این بیماری سرلوحه کار قرار گیرد.

به همین مناسبت دکتر فهیمه یونسیان پزشک خانواده بهداشت و درمان صنعت نفت غرب کشور بیان کرد :

  بیماری ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی بیماری است که سبب اختلال سیستم ایمنی بدن می شود به صورتی که بدن قادر به مبارزه با برخی عفونتها نمی باشد. این عفونتها عبارتند از: عفونتهایی که عفونتهای فرصت طلب نام دارند و سایر بیماریهایی که در شرایط ضعف سیستم ایمنی عمل می کنند. وقتی فردی با ویروس ایدز آلوده می شود و ویروس وارد بدن او میگردد، ابتدا ویروس در سلولهای سفید خون او زندگی و تکثیر پیدا میکند. این سلولهای سفید سلولهای ایمنی هستند که بطور طبیعی ما را در مقابل بیماریها محافظت میکنند. شاه علامت آلودگی با ویروس ایدز بصورت از بین رفتن پیشرونده گروه خاصی از سلولهای ایمنی به نام سلولهای T کمکی یا سلولهای CD₄ میباشد. ویروس در حین رشد خود در بدن سبب از بین رفتن این سلول و سلولهای دیگر میشود. انهدام این سلولها سیستم ایمنی را تضعیف میکند در نتیجه باعث مستعد شدن شخص به عفونتها و بیماریهای فرصت طلب مختلف میشود از عفونت ریه گرفته تا سرطان

دکتر یونسیان افزود ابتلا به اچ آی وی بر اثر عوامل زیر می باشد :

• رابطه ی جنسی کنترل نشده به طوریکه یکی از دو  طرف مبتلا به ویروس باشند. وقتی مایعات بدن  و خون از شخصی که عفونت دارد و مبتلا است به شخصی که سالم است، منتقل شود، بیماری به او منتقل می شود؛ حتی اگر مقدار کمی از این مایعات منتقل شوند. افرادی که رابطه ی جنسی کنترل نشده با شخص مبتلا دارند، در این ریسک قرار دارند اما افرادی که از قبل بیماری جنسی انتقال داده شده داشته اند، بیشتر در این ریسک قرار دارند. انتقال این بیماری ربطی به جنسیت ندارد که فقط از یک جنس به دیگری منتقل  شود بلکه انتقال از هردو جنس به هردو جنس ممکن است.
• به اشتراک گذاری سوزن های تزریقی یا استروئید راه دیگرانتقال ویروس می باشد. سوزن هایی برای خالکوبی، پیرسینگ و نقاشی های روی بدن هم می تواند منجر به عفونت شود چرا که عفونت هایی که درون خون روی سوزن موجود است را به بدن فرد سالم منتقل می کند. اشتراک گذاری سوزن ها همچنین می تواند هپاتیت و سایر عفونت ها را نیز منتقل کند.
• نوزادان نیز درصورتی که مادرشان این ویروس را داشته باشد، در معرض عفونت قرار دارند. این انتقال می تواند قبل ازتولد، در حال تولد یا درحال خوردن شیر مادر اتفاق بیفتد.زنان باردار باید تست اچ آی وی بدهند. به کودکانی که از مادران مبتلا به دنیا آمده اند، داروهای مخصوصی برای پیشگیری داده می شود.

هر زنی که باردار است یا قصد بارداری دارد و به هر دلیل مشکوک است که احتمال آلودگی با ویروس برای وی وجود دارد لازم است قبل از بارداری آزمایش و مشاوره مربوط به ایدز را دریافت کند. اگر آزمایش ایدز خانم بارداری مثبت باشد باید داروهای لازم برای پیشگیری از انتقال ایدز به فرزندش را دریافت کرده و از شیر دادن وی خودداری نماید.

 یونسیان گفت : شاید برای ایدز یک راه درمان قطعی و صد در صد وجود نداشته باشد، اما راه هایی وجود دارد تا روند این بیماری را کند و قابل کنترل کند.

 در برخی افراد علایم ایدز که همانا کاهش تعداد سلولهای T و عفونتهای فرصت طلب می باشد خیلی زود بعد از اولین آلودگی با ویروس اتفاق می افتد. اما اغلب افراد به مدت ۱۲-۱۰ سال و تعداد کمی حتی مدتهای طولانی تری بدون علامت باقی می مانند. همانند بیشتر بیماریهای دیگر رسیدگی های بموقع پزشکی میتواند عمر شخص را طولانی تر سازد.

دکتر یونسیان افزود ویروس ایدز از راههایی زیر منتقل نمی شود: 

انتقال ویروس ایدز از یک فرد به فرد دیگر به آسانی ویروسهای دیگر نمیباشد. این ویروس از راه هوا یا غذا منتقل نمیشود (به عنوان مثال از طریق عطسه یا سرفه کردن). هیچ موردی از انتقال ایدز از طریق تماسهای عادی روزانه یک فرد آلوده با همخانه ای ها، همکاران، خویشاوندان، یا دوستانش که از ظروف و توالت مشترک استفاده میکنند دیده نشده است. ویروس ایدز در عرق، استفراغ، مدفوع و ادرار وجود دارد ولی تاکنون مواردی از انتقال توسط آنها گزارش نشده است. (بجز دو مورد که انتقال ویروس از طریق تماس مدفوع با پوست بریده شده اتفاق افتاده است.) مگس، پشه و حشرات دیگر ویروس را منتقل نمی کنند.

تشخیص آلودگی به ویروس ایدز
بلافاصله بعد از آلوده شدن، برخی افراد ممکن است علائمی گذرا شبیه یک سرماخوردگی ساده داشته باشند. حتی ممکن است آلوده شده باشند، اما کاملاً احساس سلامت کنند. تنها راهی که شخص میتواند از وضعیت خود مطمئن شود انجام آزمایش برای کشف آنتی بادیهای ضدویروس ایدز (پروتئین هایی که در بدن برای مبارزه برعلیه ویروس ایدز تولید میشوند) میباشد. این آزمایش بر روی نمونه خون فرد مشکوک انجام میشود. اگر در خون شخص آنتی بادیهای ضدویروس ایدز موجود باشد معنای آن این است که به ویروس ایدز آلوده شده است.

در چه مواردی باید آزمایش ایدز انجام شود؟
اگر شخص به هر دلیل احتمال میدهد که به ویروس ایدز آلوده شده باشد باید هرچه سریعتر مورد آزمایش قرار گیرد، زیرا حتی در اولین مراحل بیماری باید گامهای سازمان یافته ای برای حفظ درازمدت سلامتی فرد برداشته شود. بیمار باید به طور منظم به یک متخصص بیماریهای عفونی مراجعه کند تا در وقت مقتضی قبل از بدحال شدن بیمار درمان ضد ویروس ایدز شروع شود. این روش رسیدگی فعالانه در بیماران ایدز سبب میشود بیمار سالهای بیشتری زندگی سالم داشته باشد.

دکتر فهیمه یونسیان

پزشک خانواده بهداشت و درمان صنعت نفت غرب کشور