هفته ملی بدون دخانیات

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بهداشت و درمان صنعت نفت غرب کشور،

شعار سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۳، بر عنوان " People need food, not tobacco" " مردم به غذا نیازد دارند نه به دخانیات" تاکید دارد.

افراد سیگاری کم اشتها می شوند. به همین دلیل است که اغلب آنها ضعیف و لاغر هستند و از سوی دیگر تمایلی هم به مصرف میوه و سبزیجات ندارند.در حالی که این گروه از افراد جامعه به علت افزایش استرس اکسیداتیو در بدن و فلزات سنگین موجود در سیگار نیاز به میوه و سبزیجات بیشتری نسبت به افراد عادی دارند.

مهمترین ماده مغذی که تحت تأثیر سیگار قرار میگیرد، ویتامینC است. هر چه استعمال سیگار بیشتر باشد مقدار ویتامین C بیشتری از بین می رود. ویتامین C یکی از مهمترین آنتی اکسیدانهاست که از بروز برخی بیماریها مثل سرطان و بیماری قلبی جلوگیری میکند. سیگار کشیدن باعث کاهش جذب این ویتامین در بدن میشود و در نتیجه احتمال ابتلا به این بیماریها را افزایش می دهد. بنابراین برای جبران کمبود ویتامین C در بدن، افراد سیگاری باید روزانه 2000 میلیگرم ویتامینC دریافت کنند، در حالیکه مقدار مورد نیاز این ویتامین در افراد غیر سیگاری 60 میلیگرم در روز است. ویتامین C در سبزیجات و میوه های تازه و بیشتر در مرکبات (پرتقال، گریپ فروت، انواع لیمو و نارنگی)، کیوی، انواع توت، گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای، هندوانه، طالبی، توت فرنگی، سیب زمینی و سبزیجات برگ سبز موجود است.

 برخی از ترکیبات بویژه سبزیجات به دلیل قلیایی کردن محیط خون سبب کاهش دفع نیکوتین بدن می شود.بنابراین میل به استعمال سیگار را کاهش می دهند .

مصرف چای و گوشت بویژه گوشت قرمز به علت ادرارآور بودن و اسیدی کردن محیط خون باعث افزایش دفع نیکوتین می شوند و تمایل به مصرف سیگار در این افراد افزایش می یابد.

افراد سیگاری عمدتا نامنظم غذا می خورند و میان وعده هم ندارند. تنوع غذایی آنها کم است و گاهی مواقع بعضی از گروه های غذایی را اصلا مصرف نمی کنند و حتی اکثر آنها تمایل به غذای چرب دارند.

در افراد سیگاری استعمال دخانیات میزان استرس اکسیداتیو، رادیکال های آزاد و فلزات سنگین مثل سرب، آرسنیک و کادمیوم در بدن را بالا می برد که برای کاهش میزان این مواد در بدن نیاز به مواد آنتی اکسیدان نظیر ویتامین C و E و سلنیوم است و این ترکیبات به وفور در میوه و سبزیجات یافت شده و باید در وعده های غذایی افراد سیگاری بیشتر باشد.

همچنین لبنیات (شیر، ماست، کشک، دوغ و…) به طور رقابتی مانع جذب فلزات سنگین موجود در سیگار می شود که باز هم توصیه می شود مصرف مواد لبنی در افراد سیگاری نسبت به افراد عادی بیشتر باشد.

داشتن الگوی غذایی صحیح شامل میوه و سبزیجات، حبوبات، گوشت سفید (ماهی و مرغ)، لبنیات کم چرب، مغز گردو، بادام، پسته و فندق تازه و بی نمک و همچنین استفاده از میان وعده های مناسب در کنار وعده غذایی صبحانه، ناهار و شام از عوارض کشیدن سیگار می کاهد.

داشتن تنوع غذایی، استفاده کافی از مایعات (به صورت منظم هر ساعت یک استکان)، کاهش مصرف افراطی چای و قهوه جهت کاهش اضطراب پس ازترک سیگارو جایگزین کردن آن با لبنیات کم چرب همواره با مواد نشاسته ای نظیر نان و ماست و یا نان و پنیر، شیر و عسل یا شیر و خرما و افزایش فعالیت فیزیکی روزانه همراه با نفس عمیق در کاهش عوارض سیگار بسیار موثر است.

مریم سلیمی 

کارشناس ارشد تغذیه بهداشت و درمان صنعت نفت غرب کشور