حقایقی در مورد کبد و هپاتیت

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بهداشت و درمان صنعت نفت غرب کشور :هفته‌ی ملی اطلاع‌رسانی هپاتیت از اول تا هفتم آبان‌ماه است. هدف از اطلاع‌رسانی این بیماری، ارتقای دانش و ‏آگاهی مردم و تقویت برنامه‌های پیش‌گیرانه، غربالگری و کنترل هپاتیت‌های ویروسی است.  دکتر مریم سنایی مسئول پزشکی خانواده بهداشت و درمان صنعت نفت غرب کشور به همین مناسبت بیان کرد :

هپاتیت، یک بیماری عفونی و مسری است که باعث التهاب و تورم کبد می‌شود، این بیماری دو شکل حاد یا مزمن دارد. هپاتیت مزمن خطرناک‌تر است و می‌تواند منجر به مشکلات جدی مثل سرطان کبد یا سیروز کبدی شود.

وقتی از هپاتیت‌ها صحبت می‌کنیم منظور هپاتیت‌های مزمن هستند یعنی هپاتیت  BوC ، چرا که انواع دیگر از جمله هپاتیت  A مزمن نمی‌شوند، زیرا معمولا ً فرد مبتلا می‌شود اما بهبود پیدا می‌کند و تعداد اندکی مرگ و میر دارد.

بنابر گزارش سازمان جهانی بهداشت، 90% افراد مبتلا به هپاتیت از ابتلای خود بی اطلاع هستند و در بهترین حالت تنها یک نفر از هر 10 نفر مبتلا، از آلودگی خود به ویروس این بیماری آگاهی دارند.

دکتر سنایی گفت : طی 3 دهه اخیر با واکسیناسیون هپاتیت  B، شیوع آن به ‌شدت کاهش یافته است. رفتارهای پرخطر جنسی، استفاده از سرنگ‌های مشترک در میان معتادین از عوامل ابتلا به این بیماری به شمار می‌رود، منبع اصلی انتقال آن مادران بارداری هستند که نمی‌دانند به این نوع هپاتیت مبتلا هستند، اما از 30 سال گذشته که واکسیناسیون علیه این بیماری در نوزادان صورت می‌گیرد و مادران باردار نیز غربالگری می‌شوند، انتقال از مادر به فرزند بسیار اندک شده است. و اما منبع اصلی هپاتیت C معتادان تزریقی هستند که متأسفانه هنوز واکسنی برای این نوع هپاتیت تولید نشده است. تاتو کردن در اماکن غیربهداشتی و زیرزمینی، سوراخ کردن گوش و لب که این روزها میان جوانان رواج پیدا کرده است، افراد را در معرض خطر ابتلا به هپاتیت قرار داده است.

دکتر سنایی اظهار داشت : ما فقط یک زندگی داریم و فقط یک کبد داریم. هپاتیت می تواند هر دو را ویران کند.

یک کبد هر روز بیش از 500 عملکرد حیاتی را در سکوت انجام می دهد تا ما را زنده نگه دارد. به همین دلیل است که اولویت دادن به سلامت کبد و اطلاع از وضعیت هپاتیت ما  بسیار مهم است. 

• علاوه بر آگاهی از وضعیت هپاتیت و جستجوی درمان، کاهش مصرف الکل، دستیابی به وزن مناسب، درمان فشار خون بالا و مدیریت دیابت کلیدی برای سلامتی کبد است.

مزایای یک کبد سالم عبارتند از:

•  زندگی طولانی تر 
• محافظت از عزیزان خود در برابر هپاتیت
• محافظت از سایر اندام های حیاتی، از جمله قلب، مغز و کلیه ها که برای عملکرد به کبد متکی هستند .  

در سطح جهان، تعداد زیادی از افراد تشخیص داده نشده و درمان نشده با هپاتیت زندگی می کنند،این باید تغییر کند.

عفونت هپاتیت خاموش است و آگاهی از سلامت کبد پایین است. بیشتر علائم تنها زمانی ظاهر می شوند که بیماری پیشرفت کند و در نتیجه تعداد زیادی از افراد تشخیص داده نشده با هپاتیت زندگی می کنند. حتی زمانی که هپاتیت تشخیص داده می شود، تعداد افرادی که تحت درمان قرار می گیرند بسیار کم است.

• اکثر مردم پس از سال‌ها عفونت خاموش و تنها زمانی که به بیماری جدی کبد یا سرطان مبتلا می‌شوند، متوجه می‌شوند که به هپاتیت B یا C مبتلا هستند. 
• حتی پس از تشخیص، سطح درمان و مراقبت از افراد مبتلا به هپاتیت به طرز شگفت آوری ضعیف است.
• تنها 10 درصد از افراد مبتلا به هپاتیت B مزمن تشخیص داده می شوند، تنها 22 درصد از آنها تحت درمان قرار می گیرند،  این فقط 2 درصد از کل بار سلامت جهانی است. 
• تنها 21 درصد از افراد مبتلا به هپاتیت C تشخیص داده می شوند. 62 درصد از افرادی که تشخیص داده شده اند، برای درمان اقدام می کنند ، فقط 13 درصد از کل بار سلامت جهانی. 

 شیوع هپاتیت B در دنیا 20-0.1درصد می باشد که  که به سه گروه  تقسیم می شوند:

 1- مناطقی دارای شیوع کمتر از 2 درصد،

2- مناطقی دارای شیوع 7-2 درصد،

 3-مناطقی با بیش از 8 درصد. طبق بررسی های انجام شده در ایران 8.3-3.1 درصد افراد ناقل مزمن این ویروس می باشند. 

دکتر سنایی گفت : 

بسیاری از عفونت های هپاتیت  و مرگ و میر  قابل پیشگیری هستند.

ارائه خدمات با قابلیت ارجاع آسان در مراکز بهداشتی محلی کلید پایان موفقیت آمیز هپاتیت است.

برای از بین بردن هپاتیت و دستیابی به اهداف بلندپروازانه WHO تا سال 2030، خدمات مراقبت اولیه ساده برای هپاتیت ویروسی باید اطمینان حاصل کنند که:

• همه زنان باردار مبتلا به هپاتیت B مزمن به درمان دسترسی دارند و نوزادان آنها برای جلوگیری از عفونت به واکسن تولد هپاتیت B دسترسی دارند.
•  90درصد از افراد مبتلا به هپاتیت B ویا هپاتیت C تشخیص داده می شوند.

• 80٪ از افراد تشخیص داده شده بر اساس معیارهای واجد شرایط جدیدتر درمان یا درمان می شوند.

• هپاتیت C را می توان با غربالگری مناسب تمام خون های اهدایی، اطمینان از روش های تزریق ایمن در مراکز مراقبت های بهداشتی، در خانه و به ویژه در میان افرادی که مواد مخدر تزریق می کنند، پیشگیری کرد.
• پس از سال ها افزایش تعداد درمان، داده های فعلی نشان می دهد که تعداد افرادی که به درمان هپاتیت C دسترسی دارند در حال کاهش است.
• هپاتیت B را می توان از طریق واکسیناسیون پیشگیری کرد و به طور موثر از طریق درمان مدیریت کرد. هزینه درمان هپاتیت B در حال حاضر کمتر از 30 دلار در سال (2.4 دلار در ماه) است.
• این کاهش قیمت باید نرخ درمان را افزایش دهد.

ایران مانند بیش از ۱۲۰ کشور جهان متعهد به" حذف هپاتیت‌های ویروسی تا سال ۱۴۱۰ 

اهداف حذف عبارتند از : کاهش ۹۰ درصدی موارد جدید ابتلا به هپاتیت B,C و همچنین دسترسی همگانی به درمان‌های کلیدی برای هپاتیت‌های مزمن تا ۸۰ درصد که این امر می‌تواند باعث کاهش ۶۵ درصدی مرگ‌های مرتبط با هپاتیت شود.

دکتر مریم سنایی 

مسئول پزشکی خانواده بهداشت و درمان صنعت غرب کشور